CHP, Osmaniye ili Düziçi, Kadirli ve Sumbas ilçelerindeki elektrik arıza, onarım ve bakım işçilerinin sorunlarını TBMM’nin gündemine taşıdı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Faruk Loğoğlu’nun, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in yazılı olarak cevaplandırması istemiyle TBMM Başkanlığı’na sunduğu konuyla ilgili soru önergesi şöyle ;
“Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin Osmaniye ili Kadirli, Düziçi ve Sumbas ilçelerindeki elektrik arıza, onarım ve bakım işleri Kılıçbey Elektrik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne 01.05.2012 tarihli ihaleyle verilmiştir.
İhaleyi alan Kılıçbey Şirketi’nin işçilerle imzalamak istediği yeni sözleşme işçileri mağdur ederek tepkilere neden olmuştur. Mağduriyet ve tepkilere yol açan sözleşme maddeleri ve durumlar şunlardır:
İhale edilen iş Kadirli, Düziçi ve Sumbas ilçelerini kapsarken Kılıçbey Şirketi’nin işçilerle imzalamak istediği “Belirli Süreli İş Sözleşmesi”nin 1. sayfasındaki İşçinin Çalışma Yeri başlıklı 2. maddesi şu şekilde düzenlenmiştir:
İşverenin Türkiye sınırları içerisinde değişik işyerlerinde, işverenin gerekli görmesi halinde, Türkiye sınırları dahilindeki diğer işleri de dahil olmak üzere, sözleşme süresi içerisinde işveren veya vekilinin göstereceği yerler.
Sözleşmenin 2. sayfası 6. maddesi çalışma sürelerini düzenlemekte, haftalık 48 saat olan çalışma süresi günde 11 saati aşmamak kaydıyla haftanın günlerine işveren tarafından gerekli görüldüğünde farklı şekillerde dağıtılabilir demektedir.
Sözleşmenin 5. sayfasında, “işçi hafta tatili, ulusal ve dini bayramlarla genel tatillerde fazla mesai ücreti kapsamında çalışmayı taahhüt eder” ifadesi vardır.
Sözleşmenin 5. sayfasında işverenin firmasında çalışacak tüm işçilerden 5000 TL bedelli bir bono alacağı, bunu araç gereçlere verilecek zararın ve personelin iş bırakmasından dolayı oluşacak kayıpların telafisinde kullanılacağı ifade edilmektedir.
Sözleşmenin 6. sayfası “p” bendi “işçi işe girerken tamamlanması istenen evrakları tam olarak getirecek bunu müteakiben görevin gerektirdiği eğitimlere tabii tutulacak ve sonrasında işe başlayacaktır” demektedir. Fakat, işçilerden yeni sözleşmeyi imzalarken istenen belgelerin arasında istifa, ibraname ve işveren tarafından işçinin iş akdinin feshedildiğine dair dilekçelerinin yer aldığı işçiler tarafından ifade edilmiştir.
Bu durumda:
1) İşçilerin çalışma yerinin işin yapılacağı söz konusu ilçelerden başka yerleri de kapsayacak şekilde düzenlenmesi doğru mudur?
2) 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. maddesinde “fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir” ve 63. maddesinde “tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir” ifadeleri vardır. Bu durumda, Kılıçbey Şirketi’nin işçilerle anlaşmadan istediği çalışma saatlerini dayatması yasal mıdır?
3) 4857 sayılı İş Kanunu’nun 46. maddesi “bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir” demektedir. Fakat, Kılıçbey Şirketi işçilerden tatil günlerinde de çalışmayı taahhüt etmelerini istemektedir. Bu, İş Kanunu’na ve Türkiye’nin taraf olduğu ILO sözleşmelerine aykırı değil midir?
4) Şirketin işçilerden işe başlamadan önce istifa, ibraname dilekçesi imzalamalarını ve iş akdinin feshine ilişkin bir dilekçeye imza atmalarını istemesi yasal mıdır? İstenen bu dilekçeler işçilerin haklarının gaspı ve adeta köleleştirilmeleri demek değil midir?
5) Sözleşmenin 4. sayfası 19. Maddesindeki ücret tevkifi bölümünde “işveren, işçiye gerek iş güvenliği gerekse hizmetin sunumu bakımından her türlü ekipmanın zarar ziyanına karşılık olmak üzere işçi nam ve hesabına her ayın işçinin maaşının %5 ini geçmemek koşuluyla ücret tevkifi yapmaya yetkilidir” ifadesi olmasına rağmen işçilerden neden 5000 TL’lik bir bono istenmektedir?”
